بررسی و نقد فیلم Relatos salvajes

بررسی و نقد فیلم Relatos salvajes

فیلم Relatos salvajes / قصه های وحشی / حکایت های وحشیانه / 2004 / Wild Tales / دامیان زیفرون

داستان فیلم Relatos salvajes:

فیلم Relatos salvajes از 6 داستان کوتاه تشکیل شده است که در آن ها شخصیت های اصلی فیلم رو به خشونت یا انتقام می آورند و در موقعیت خاصی کنترل خود را به هر دلیلی از دست می دهند….

نقد فیلم Relatos salvajes:

زمانی که اسم پدرو آلمودوار به عنوان تهیه کننده این فیلم آورده شد یقینا خیلی ها موفقیت آن را به دلیل این علت دانستند ولی در واقع اینطور نیست و فیلم Relatos salvajes یا به عبارتی Wild Tales یا با ترجمه های فارسی قصه های وحشی و حکایت های وحشیانه تمامی عناصر لازم را برای کامل بودن به تنهایی دارد.

فیلم از شش داستان کوتاه تشکیل شده است، داستان هایی که توسط خود کارگردان یعنی دامیان زیفرون نوشته شده است. موضوع تمامی این داستان ها در مورد انسان هایی است که به علتی از کنترل های شخصی خود خارج می شوند و رو به خشونت و یا انتقام گیری می آورند. در واقع سینما به دلیل قدرتی که در این مدیا خفته است قادر است بهتر از هر هنری دیگری انسان را به نقد و چالش بکشد.

درام های انسانی زیادی هستند که این پیچیدگی انسان را به تصویر کشیده اند، چه از کمدی های سیاه و تلخی همانند با فیلم Relatos salvajes زیفرون و فیلم های مایک لی و تا فیلم های روانشناختی مانند سینمای هانکه و دیوید لینچ.

همگی به نوعی زوایای تیره و تار انسان را به تصویر کشیده اند چون انسان موجودی است که هنوز به نظر من قادر به شناخت کامل خود نیست و ما برخلاف خیلی از موجودات دیگر حتی تسلطی بر رفتار و کردار خود نداریم و تحت شرایط مختلف ممکن است آن لقب "موجود برتر" را از دست بدهیم. زیفرون نگاهی به همین بعد انسانی می اندازد، او نتیجه گیری نمیکند که آیا این از دست رفتن کنترل خوب است یا نه ولی سرنوشت شخصیت ها شاید شما را به فکر وابدارد که جنبه های منفی احساسی در وجود انسان تا چه حد باید رها و تا چه حد باید کنترل شوند؟

ولی شاید تنها جواب این فیلم به سوال های بیننده خود این است: انسان قادر به هر کاری است زمانی که خشمگین می شود.

نگاهی به اپیزودهای فیلم می اندازیم.

قصه اول (پاسترناک) : شخصی کنترل هواپیمایی را در دست گرفته است که مسافرین آن را افرادی تشکیل می دهند که هرکدام نقشی در تجمع خشم درونی او داشته اند و حالا همه به مرگ محکوم می شوند.

این یک داستان بسیار کوتاه از انسان است که زیفرون با مهارت کامل به تصویر می کشد، سال ها نفرت که ممکن است در لحظه ای با یک برنامه از پیش تعیین شده منفجر شود و دامن تمامی افرادی که شخص آن ها را مقصر می داند بگیرد. حتی در انتهای این قسمت هواپیما به سمت زن و مرد مسنی هجوم می آورد که شاید در واقع پدر و مادر او باشند که به گفته روانشناسش دلیل تمامی این اتفاق ها بوده اند. چه کسی می داند؟ و مهم هم نیست.

این شروع عالی فیلم سپس با آغاز عنوان بندی گره می خورد، تصاویر گوناگونی از حیوانات مختلف در حیات وحش تا شاید شباهت انسان با این خوی شکار و درندگی و خشونت در ذهن بیننده تداعی شود. در واقع عنوان فیلم Wild Tales هم اشاره ای به این حیات وحش و یا داستان هایی از حیات وحش نیز می تواند داشته باشد. غیر این است که انسان به هنگام خشونت از یک گرگ درنده بدتر است؟

قصه دوم (موش): دست روزگار مردی که سرنوشت یک خانواده را نابود کرده است، مهمان کافه ای میکند که دختر خانواده در آن کار میکند. آشپز آن کافه زن مسنی است که انتقام را حق اصلی انسان می داند.

داستان هوشمندانه ای که به اندازه کافی در خود طنز دارد ولی این پرسش را مطرح میکند که انتقام آیا نیازی است که باید پاسخ داده شود یا نه؟ زیفرون جایی برای پاسخ و مطرح کردن مسائلی همانند با بخشش نمی گذارد، دست او انتقام میگیرد چون انسان "حکایتی وحشی" است.

قصه سوم (قوی ترین): فوق العاده از این داستان خوشم اومد. چه بازی، چه فیلم نامه خوبی و چه تبلوری از خشم. راننده ای به دنبال شیطنت راننده دیگری در جاده برای راه ندادن به او فحش می دهد، اما نمی داند کمی جلوتر به دنبال پنجر شدن ماشینش باید پاسخی برای فحش هایش داشته باشد.

اپیزودی بسیار دلنشین از دو فرد که آتش خشمشان کنترل آن ها را می گیرد، یک شوخی نابجا، یک ناسزاگویی نابجا سرنوشت بدی برای دو طرف رقم می زند. شاید بعد دیدن این فیلم بهتر روی اعمال خود کنترل داشته باشیم. کمتر ناسزا بگوییم و بیشتر ببخشیم و یا بی تفاوت تر به نسبت خیلی اموری باشیم که خشم درونی ما را شعله ور میکنند. زیفرون به نحوه این کار جوابی نمیدهد چون فیلم او در مورد چیزی جز خشونت نیست ولی شاید بپرسیم آیا واقعا این نوع کنترل امکان پذیر است؟ انسان برای ابتدا مبارزه با خودش نیاز به چه قدرتی دارد؟

قصه چهارم (بمب کوچک): برشی کوچک از زندگی روزمره تمامی افراد و یک نقد اجتماعی. جرثقیل ماشین مهندس متخصص تخریب یک شرکت همرانی را به دلیل پارک در محل ممنوع (در حالی که این چنین نیست) به پارکینگ میبرد. این کار باعث دیر رسیدن او به تولد دخترش و توالی از حوادث دیگر می شود و او در نهایت به دلیل عدم رسیدن حرفش به جایی در اثبات اینکه اشتباهی نکرده است تصمیم به انتقام از شرکت مربوطه می گیرد.

برش کوتاهی از زندگی بسیاری از افراد را در این داستان مشاهده می کنیم و تبعاتی که ممکن است برای روح و روان و سلامت آن داشته باشد. در واقع اگر بخواهیم رفتار یک انسان را به درستی درک و تحلیل کنیم بهتر است به تمامی اتفاقاتی بنگریم که درروزهای پیش با آن روبرو بوده است. بسیاری از خشم ها زمانی منفجر می شوند که تجمعی از دلایل قبلی باعث آن شده است. در علم روانشناسی گذشته فرد و تمامی اتفاقاتی که با آن روبرو بوده است بررسی می شود و در این فیلم نیز یک حادثه سلسله مراتبی از وقایع را به وجود می آورد. زیفرون با قرار دادن پیکان خود در برابر جامعه و بلایی که ممکن است سر شهروندان خود بیاورد حتی شخصیت اصلی را قهرمان معرفی می کند. این تنها اپیزودی است که در آن شاهد خشونت یک انسان بر علیه دیگری نیستیم.

قصه پنجم (پیشنهاد): پسر یک خانواده پولدار تصادفی می کند که منجر به مرگ مادر بارداری می شود، او پس از فرار به خانه پناه می آورد و حال وکیل و پدر او به دنبال انداختن تقصیر این قضیه به گردن باغبان هستند و برای این کار از رشوه به دادستان هم هراسی به دل راه نمی دهند.

تنها اپیزودی که به طور مستقیم به خشم انسان ربط ندارد ولی سرنوشت نهایی شخصیت قربانی فیلم را خشم دیگری رقم می زند. این اپیزود در مقابل طمع انسان را نیز به خوبی نشان می دهد و در حقیقت شاید این سوال را نیز مطرح کند عدالت واقعا چیست؟

قصه ششم ( تا زمانی که مرگ ما را از هم جدا سازد):

طولانی ترین و دوست داشتنی قصه این فیلم برای من قصه ششم بود. دختر جوانی در شب عروسی خود متوجه خیانت همسر خود در گذشته با دختر دیگری می شود که از قضا در عروسی آن ها حاضر است. خشم و میل او به انتقام سرنوشت خوبی برای شب عروسی ندارد. آه آدمی، آه و آه! در مورد این قسمت حرف زیادی نمی تونم بزنم، دو انسان خشمگین چه بر حق، چه ناحق، خالی می شوند و سپس فراموش می کنند. ولی زیفرون شاید این سوال را جواب می داد که سرنوشت انسان هایی که خشم خود را خالی می کنند بعد از آن چی می شود؟ ایا احساس راحتی می کنند؟ آیا می توانند فراموش کنند؟ آیا کسانی که قربانی این خشم شده اند می توانند از یاد ببرند؟ پرسش های زیادی که شاید به این جمله ختم شود: اعمال انسانی چیزی جز درد ممکن نیست به ارمغان آورد، ما باید زیستن با درد را بیاموزیم.

نمره من به فیلم Relatos salvajes از ده 8.5 است.

حواشی فیلم Relatos salvajes:

• نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی زبان در اسکار 2015 که این رقابت را به فیلم لهستانی Ida باخت.
• بودجه 4 میلیون ولی فروش نزدیک به 28 میلیون دلار آمریکا.

مطالب مرتبط

بررسی فیلم 127 Hours بررسی و نقد فیلم Ex Machina بررسی و نقد فیلم The Impossible بررسی و نقد فیلم The Sessions