بررسی و نقد فیلم Innocence

بررسی و نقد فیلم Innocence

Innocence / معصومیت / سال ساخت Masumiyet / 1999 / به کارگردانی زکی دمیرکوبوز

داستان فیلم Innocence:

فیلم Innocence یا معصومیت در مورد مردی به اسم یوسف است که بعد از 10 سال از زندان آزاد می شود و….

نقد فیلم Innocence:

فیلم Innocence به نحوی شما را آتش می زند که فکر نکنم دیگه توان این را داشته باشم بتونم از سینمای زکی دمیرکوبوز خارج بشم. بعد از دیدن فیلم Block C  گفته بودم وارد قلمروی سینمای ترکیه شدم و معلوم نیست چه زمانی خارج شوم.

تا الان 4 فیلم اول کارگردان را دیده‎ام و باید بگویم معصومیت از تمامی آن‎ها بهتر بوده است. همان‎طور که از روز اول حدس می‎زدم برای شناخت و درک سینمای زکی دمیرکوبوز بهتر است فیلم‎های او به ترتیب دیده شوند. او عناصر و موضوعاتی را در فیلم‎سازی رعایت می‎کند که به نوعی امضاهای شخصی او به شمار می‎روند.

یوسف بعد از 10 سال از زندان آزاد می‎شود، او همان ابتدا از رئیس زندان می‎خواهد که نگذارد از زندان بیرون برود چون زندگی اون بیرون انتظار او را نمی‎کشد، رئیس او را متقاعد می‎کند رفتار او درست نیست و به او امید می‎دهد همان آدرسی که دوست هم سلولی هم قبلا به او داده است را پیگیر شود.

مسیر یوسف در رسیدن به استانبول از شهری می‎گذرد که خواهر او در آن‎جا اقامت دارد، خواهری که از دست دادن قدرت تکلمش به خاطر یوسف است.

ماندگاری یوسف در این شهر و یک مسافرخانه با آشنایی با زن و مردی مصادف می‎شود که زن یک فرزند کر و لال هم دارد. این آشنایی داستان فیلم را رقم می‎زند و مجازاتی که دمیرکوبوز برای بیننده در نظر گرفته است. آن هم لذت بردن از چیزی است که دوست داریم، مجازاتی که باید بابت این دوست داشتن دهیم و عشقی که جز گیاه "عشقه" پیچیده شده اطراف همه ما نیست.

ما هم به دستور کارگردان به دلیل لذت بردن از سینمای او باید زجر بکشیم. با قهوه تلخی روبرو شویم که او در تک تک سکانس‎ها برای ما آماده کرده است.

شخصیت‎های اندک فیلم کارگردان ترکی اسیر هستند، اسیر سرنوشتی که آن را پذیرفته‎اند و اسمش را مجازات گذاشته‎اند.

شوهر خواهر یوسف، همسرش را با وجود خیانتی که کرده است و با آن‎که سالهاست با او حرف نمی‎زند، بخشیده ولی با زجر با او زندگی می‎کند و شاکی است و حتی او را کتک می‎زند! انگاری او این عذاب دوست داشتن زنش را هم برای خود و هم او باید متصور شود! انگار سرنوشت خود را فراتر از این نمی‎داند. او به مثابه افرادی است که نه تنها از سرنوشت خود شاکی هستند و زجر می‎کشند و علت آن را عشق به کسی می‎دانند بلکه این زجر را با نفرتی که به سمتشان می‎آید سر کسی که دوستش دارند خالی می‎کنند.

تمامی شخصیت‎های فیلم‎های زکی دمیرکوبوز گم‎گشته در زندگی هستند، آن‎ها اسیر، سردرگم و مبهوت در مفاهیم زندگی هستند.

کارگردان در شروع این فیلم به مانند دو فیلم دیگر خود در خرابی را نشان می‎دهد که با وجود بستن بارها باز می‎شود. این علاقه کارگردان به درها به نمادی تبدیل می‎شود که در تمامی فیلم‎های او رعایت می‎شوند. بازی او با تاریکی و سپس روشن کردن چراغ از دیگر نمادهای فیلم‎هاش است. انگار شخصیت‎های او دائم در تاریکی و روشنایی دست و پا می‎زنند، در امید و ناامیدی، در رهایی و گرفتاری اسیر هستند. لحظاتی در تاریکی اسیر می‎شوند و سپس نوری در زندگی حس می‎کنند.

از شخصیت‎های بی‎نظیر دیگر فیلم Innocence بکیر است، فوق‎العاده عالی، فوق‎العاده استثنائی. اگر یک کلاس بازیگری قرار است برگزار شود این فیلم را قبل از آن باید دید. بکیر شخصیتی است که زن و زندگی و تمام دارایی و خوشخبتی خود را رها کرده و اسیر زنی شده که مرد دیگری را دوست دارد. او حتی بر این عشق و دوست داشتن نه کنترل دارد، نه دلیلی برای آن دارد و نه می‎تواند رها شود.

او از دیدن فاحشه‎گری معشوقه خود که بابتش زندگی‎اش سیاه شده است زجر می‎کشد ولی نه می‎تواند او را راضی کند دست از اعمالش بکشد و نه خودش را می‎تواند راضی به ترک او کند. بکیر مانند شوهر خواهر یوسف تاوان این عشق را به همین شکل می‎دهد، با همین مجازات، با همین شدت و با همین بارها مست کردن و مست کردن و سیگار پشت سیگار کشیدن و از این شهر به آن شهر رفتن به دنبال معشوقه خانم!

او نیز بارها نفرت خود را از این عشق ابراز می‎دارد ولی باز هم کنترلی بر آن حس درونی ندارد.

در سمت دیگر تمامی ماجراهای این داستان شخصیت زنی به اسم Ugur با بازی فوق استثنائی دریا آلوبرا قرار می‎گیرد که می‎توانید سکانس زیر را جزو یکی از شاهکارترین سکانس‎های فیلم و شاید سینمای ترکیه قرار دهید.

فاحشه‎ای که عاشق یک قاتل است! فاحشه‎؟ لغت کاری است که انجام می‎دهد ولی درون عاشقی است که باید تاوان این عشق را بدهد. مجازات او دختر کر و لالی است که حاصل کتکی است که بابت همین عشق چشیده است. او اعمال، رفتار و تمام تن‎فروشی خود را نتیجه مجازات عشق خود می‎داند. عشقی که سرانجام ندارد.

شخصیت‎های فیلم Innocence همگی در یک گمراهی و بی‎منطقی سر می‎کنند. مردی زندگی خود را با دستان خود نابود کرده است تا همراه زنی شود که او را دوست ندارد.

مردی با همسری زندگی می‎کند که او را دوست دارد ولی هرروز باید خود و او را رنج دهد.

زنی که عاشق مرد محکوم به حبس ابدی است و در ریشه‎های ناامیدی‎اش تنها فرار او جوانه زده و امید به زندگی می‎دهد.

از طرف دیگر خواهر یوسف هم فراموش نکنیم، کسی که یوسف او را با تیر زده است و معشوقه‎اش که شب عروسی که از قضا دوست یوسف بوده کشته است. او خود را با یک سکوت دائمی مجازات می‎کند، سکوت نسبت به زندگی و پذیرفتن سرنوشتی که یکجایی از زندگی تمام شده است.

این تمام شدن سرنوشت و رسیدن شخصیت‎ها به پایان خط زندگی البته پیش از موعد در سراسر فیلم جاری است. شخصیت‎های فیلم زندگی خود را تمام شده دیده‎اند و فقط سرنوشت را پذیرفته‎اند و دیگر تلاشی برای تغییر آن ندارند.

دوربین کارگردان به شیوه‎ای استثنائی این روایت را به تصویر می‎کشد. کارگردان نمادهای خود را در فیلم جاری می‎سازد، سکانس پشت سکانس را به گوش بیننده می‎کوبد و درست در پایان فیلم به جایی می‎رسیم که داستان به بهترین شکل تمام می‎شود.

 دمیرکوبوز علاوه بر این‎که یک کارگردان است، یک جامعه‎شناس با نگاه تلخ به زندگی نیز است. او چیزی جز درد نمی‎گوید و در پایان فیلم ما با گفتاری روبرو می‎شویم از سوی بکت "همیشه سعی کردی. همیشه باختی. مهم نیست. دوباره تلاش کن. دوباره بباز. اما این دفعه یک بازنده بهتر باش."

شخصیت‎های فیلم معصومیت دمیرکوبوز به همین شکل هستند، بازنده‎هایی که به امید بهتر بودن همین‎طور جلو می‎آیند، جلو می‎آیند و همیشه امید دارند بهتر ببازند، اگر نگوییم می‎خواهند برای یک مرتبه طعم پیروزی هم بچشند. طعمی که در فیلم بعدی کارگردان نمود بهتری دارد.

فیلم Innocence یکی از بهترین فیلم‎های سینمای ترکیه است، عالی از منظر بازیگر، عالی از منظر داستانی و عالی از نظر نحوه کارگردانی.

ما در این فیلم به کوچه‎های حومه شهری در ترکیه رانده می‎شویم و شاید زندگی همان بهتر است که مانند رئیس مهمان‎خانه به جلوی تلویزیون بگذرد. شاید یوسف حق داشت، اجازه دهید در زندان بمانم، زندگی آن بیرون چیزی برای من ندارد.

سخن در مورد این فیلم زیاد است، سکانس‎های بی‎نظیر آن‎ها بارها قابل مرور هستند ولی مجال آن کم و مانند همیشه فرصت من هرروز برای معرفی این خروار خروار فیلمی که می‎بینم کم و کمتر می‎شود.

امتیاز من به فیلم Innocence نه از ده است.

حواشی فیلم Innocence:

• اسم دختر Ugur در زبان ترکی به معنای "عذاب من" است.
• در فیلم Kader کارگردان داستان بکیر به شکل مفصل تری بیان می شود.

مطالب مرتبط

بررسی فیلم Soul Kitchen بررسی و نقد فیلم And Your Mother Too بررسی و نقد فیلم Absolute Giganten بررسی و نقد فیلم Block C