بررسی و نقد فیلم Vec vidjeno

بررسی و نقد فیلم Vec vidjeno

Vec vidjeno / آشنا انگاری (د ژاوو) / Deja Vu / 1987/ گوران مارکوویچ

Human Beign is a Terrible mess

داستان فیلم Vec vidjeno:

میخایلو یک معلم پیانو است، آشنایی او با زنی که آموزش مدلینگ می دهد به همراه آشنا انگاری هایی از دوران کودکی باعث می شود که همه چیز روند دیگری در پیش گیرد…

نقد فیلم Vec vidjeno :

خب بعد از سینمای یونان و یک نوآر یونانی سری به بلوک شرق اروپا می زنیم و به یوگسلاوی سابق می رسیم که به نظر من یکی دیگر از درخشان ترین سینماها را داشته است، گرچه هویت این سینما تا اوایل دهه 80 بسیار جدی نبود. نوشتن در مورد این فیلم سخت است. این فیلم محصول کشور یوگسلاوی سابق است که چون دیگر وجود ندارد و کارگردان فیلم یعنی گوران مارکوویچ در صربستان سکونت دارد، کشور سازنده را صربستان گذاشتم. اسم گوران مارکوویچ که میاد کمدی هایی در مورد نوجوان های یوگسلاوی سابق یا کمدی های پر تحرک تداعی می شود. از او قبلا فکر کنم فیلم "نقطه ملاقات" رو قبلا دیدم ولی چیزی یادم نمیاد و دوباره باید ببینم. او که عضو گروه پراگ بود به همراه اعضای دیگر این گروه تحصیل کرده هایی در رشته سینما بودند که طنزهای تلخی را به سینما آورند ولی فیلم Vec vidjeno او متفاوت با دیگر آثار او است. فیلمی که مورد تحسین فراوانی قرار گرفت و به زعم خیلی از افراد یک تریلر به سبک هیچکاک است. زمانی که فیلم از دید یکی از بازیگران فیلم و به شیوه سابژکتیو شروع می شود حس متفاوتی بهم دست داد و سپس برگشتن به گذشته و تمرکز بر شخصیت اصلی فیلم باعث شد کم کم با اثر متفاوت تری روبرو باشم.

اثری که شاید متعلق به دورانی است که در سینما هدف به تصویر کشیدن انسان، روابط انسانی، ذات انسانی و غیره بود. اثری که به خوبی نشان می دهد انسان چه موجود آشفته ای است و چقدر شخصیت و درون انسان انعکاسی از گذشته و کودکی است. همانند با اسم دیگر فیلم یعنی "انعکاس ها" ما با آشنا انگاری هایی در ذهن میخایلو روبرو هستیم که گویی شکل دهنده شخصیت فعلی او هستند. عواملی که کم کم نقش پتک بر روی ذهن او را ایفا می کنند و سکانس درخشان نهایی را رقم می زنند.

میخایلو یک هنرمند است، او دید هنرمندانه و ذهنی لطیف دارد، ذهنی که البته بر روی سازی که او کار میکند سالیان سال است بسته شده است و ما با معلم پیانویی روبرو هستیم که از ساز خود می ترسد. میخایلو دل می بازد، او در رابطه با Olgica عاشقانه رفتار می کند، رفتاری که البته پس زده می شود و از سوی زنی جاه طلب که زندگی سختی را تجربه می کند بعید نیست. این رفتار به همراه خاطرات گذشته میخایلو کم کم نقش محرکی را پیدا می کنند که روان او را در سکانس نهایی از هم می پاشند. مارکوویچ در این فیلم درخشان یک اثر متمایز روان شناختی رقم زده است و گذشته میخایلو را عامل اصلی اعمال او در آینده می داند. در این بین تنش های سیاسی، کمونیست ها و حزب سیاسی یوگسلاوی بی تاثیر نیست و یک پسربچه از میان آشوبی عبور و به واسطه هنرمند بودن بیشتر درد را جذب می کند. سکانس های فیلم عالی هستند و در دو موقعیت در فیلم کارگردان همانند برش های بسیار کوتاهی حوادث آینده را به ما نشان می دهد که به شخصه آن موقع آن ها را پریشانی های ذهن میخایلو می دانستم، انگاری ذهن او بازی را شروع کرده بود که در پایان عملی می شود.

به هرحال، فیلم Vec vidjeno، اثری قابل توجه و ارزشمند است که نوع فیلترهای رنگی استفاده شده در فیلم (و شاید نسخه برگردان شده از این فیلم) فضای گرفته ای به آن می دهد تا تبلوری از ذهن میخایلو را در غبار فیلم نیز مشاهده کنیم، فضایی که گرفته، ملتهب، تاریک و شاید آبستن لحظاتی باشد که ناشی از خرد شدن یک انسان به دست ذهنش است.

نمره من 8.5 از 10

حواشی فیلم Vec vidjeno:

• تنها فیلمی از صربستان که در چاپ دوم کتاب معروف Overlook Film Encyclopedia: Horror (1994)  قرار گرفته است.
• تنها فیلمی از صربستان که در کتاب منتشر شده توسط انستیتوی فیلم بریتانیا تحت عنوان 100 فیلم ترسناک اروپا جا داده شده است.

مطالب مرتبط

بررسی و نقد فیلم The Skin I Live In بررسی و نقد فیلم Man Bites Dog بررسی و نقد فیلم 2LDK بررسی و نقد فیلم Strange Circus