قواعد فیلم دیدن – قسمت چهارم

قواعد فیلم دیدن – قسمت چهارم

بعد از سه مقاله قبلی در زمینه بررسی قواعد فیلم دیدن، چهارمین و آخرین قسمت از این مقاله ها را با هم می خوانیم.

امید این است که در پایان این مقاله دید دوستان نسبت به نحوه فیلم دیدن عوض شده باشد و بتوانند بهتر یک فیلم را درک یا نقد کنند، بدیهی ست رعایت تمامی اصولی که در این 4 مقاله گفته شد امکان پذیر نیست ولی رعایت تعداد یا اندکی از آن ها هم می تواند دید شما را نسبت به سینما و خوب فیلم دیدن عوض کند.

فيلمبردارى و اشاره هاي تصويري آن را درک کنيد

فيلمبردار، سبک کاري و مشخصاتش، استفاده از نور و رنگ (يا سياه و سفيد) براي بوجود آوردن يک فضا، استفاده از دوربين ايستا يا محرک، مقدار کلوزاپ ها،
و تکنيک مورد علاقه اش را شناسايي کنيد. مدت فيلمبرداري را با مدت قصه مقايسه کنيد.

به اشاره هاي تصويري که يک سري از آنها در ليست زير مي آيند دقت کنيد

شات هاي جايگزين شده (نخستين شات در صحنه)
نور دوربين (ساطع، شديد، ملايم، کم رنگ، درخشان کردن يک چيز، استفاده از نورافكن، استفاده از نور و نقاط تاريک)
فوکوس کردن (زوم کردن، فوکوس روي شي در پس زمينه، محو کردن، فوکوس عميق)
فاصله دوربين و قاب سازي (شات کامل، شات مديوم، کلوزآپ)
تنظيم ها (محل قرار گيري المان ها، متقارن در برابر نامتقارن، استفاده از سايه ها، درها، پنجره ها، سقف ها، شيشه ها و…)
زواياي دوربين (زاويه کج، زاويه وايد، تله فتو، زواياي بالا و پايين و…)
حرکت دوربين و شات ها (شات با پايه ى سيار، شات هاي بالا، شات چرخشي، شات متحرك، دوربين روي دست، فريم هاي ثابت، شات هاي عکس العملي، شماره و ترتيب شات ها، استفاده از شات/ شات هاي معکوس در هنگام گفتگوها و مصاحبه ها و…)
رنگ استفاده شده (يا —– رنگ)
سرعت فيلم (معکوس، يا سريع يا صحنه آهسته)

در کُل، از نظر فيلمبرداري تاثير گذار است؟

به صداها و آهنگ هاي فيلم گوش دهيد

آهنگساز فيلم و کارهاي مشابه قبليش را بشناسيد. تمام آهنگ هاي خاطره انگيزش را با متنش بنويسيد. بدقت گوش کنيد که چطور موسيقي درون فيلم کاربرد دارد تا اينکه چطور روي يک صحنه تاکيد ميکند و اينکه چطور با داستان همراه ميشود يا فضاي احساسي را بوجود مياورد.
آيا موسيقي فيلم مناسب، زيرکانه، تاثيرگذرا يا غير مناسب، بشدت اثرگذار و تحکم آميز است؟ جاهايي که بجاي صدا از سکوت استفاده شده را يادداشت کنيد.

درباره صحنه آرايي فيلم تحقيق کنيد

با صحنه آرايي فيلم آشنا شويد. (شامل محل رويداد، لباسها، گريم، نور و محل قرارگيري دوربين و حرکات آن)
آيا صحنه ها سازماندهي شده بودند يا بر اساس حرکات دوربين تنظيم ميشدند؟

لوکيشن و صحنه را شناسايي کنيد

محل رويداد هر صحنه را شناسايي کنيد. آيا هرکدام مناسب و تاثيرگذار هستند؟
انواع مختلف محل رويداد را يادداشت کنيد:
مکان جغرافيايي
موقتي (بسته به دوره زماني)
لوکيشن ها
مکانهاي استدويي
وسايل صحنه مهم

به سنت ها و کليشه هاي فيلم را دقت کنيد

به سنت هاي استفاده شده در فيلم توجه کنيد، براي مثال، ۱.ماشين هايي که تصادف ميکنند تقريباَ منفجر ميشوند يا ۲.تمام شماره تلفن ها در آمريکا با ۵۵۵ شروع ميشوند.

درباره تدوین فيلم تحقيق کنيد

آيا فيلم يکسره و به آرامي تدوین شده است؟
به تدوین هاي معمول فيلم دقت کنيد، چيزهايي مانند ليست زير:
پرش تصويري يا جامپ کت (کات نادرست يا پرش در تصوير)
وايپ (رقتن از تصويري به تصوير ديگر با افکت)
فيد-اين (تصوير کم کم از سياهي بيرون ميايد)
فيد-اوت (تصوير به آهستگي در سياهي ميرود)
فيد تو بلک (مخصوص پايان فيلم است. از روشنايي به تاريکي ميرود و فيلم پايان مي يابد)
ديزالو يا Dissolve (چسباندن دو تصوير جوري که تصوير اول در دومي محو شود)
ميکس
استفاه از مونتاژ يا برش سریع بين شات ها

مجاورت يا برابرنهادگى (تدوين موازي، Cutaway يا برون برش و كات به اجزاي صحنه، match cut که در آن از يک صحنه با دو دوربين فيلم گرفته ميشود)
اديت شنيداري (چگونه موسيقي، صدا يا ديالوگ هاي دوتايي توهمي از تداوم بين کات ها پديد مياورد)
گام و ريتم در اديت (طول معمولي و سرعت سکان ها و شات ها)

به سرنخ‌هاي صوتي گوش کنيد

به سرنخ‌هاي صوتي فيلم گوش کنيد، چيزهايي شبيه به ليست زير:
افکت هاي صوتي
موسيقي
ديالوگ يا صدا
سکوت

درباره نوع استفاده از ليست زير تحقيق کنيد

صداهايي که آهنگ را بهم وصل ميکند
صداهاي روي صحنه در برابر صداهان خارج از صحنه (تا احساس سه بعدي بودن صدا را به آدم بدهد)
صداي از پيش هماهنگ شده در برابر صداي مستقيم
صداي دايجتيک يا شاهد (صداها يا وقايعي صوتي که مي توانند توسط شخصيت هاي داستان هم شنيده شوند، مانند افتک هاي صوتي و ديالوگ)
صداي ناندايجتيک يا غير شاهد (صداهائي هستند که توسط شنونده شنيده ميشوند اما شخصيت هاي صحنه قادر به شنيدن آن ها نيستند، مانند موسيقي فيلم يا صداي داستان گو)

جاهايي که تغيير صدا با تغيير صحنه هماهنگ نيست را يادداشت کنيد.

درباره توليد فيلم بدانيد

درباره تاريخ ساخت فيلمها بدانيد. درباره نام توليد کننده ها مطالعه کنيد تا چيزهاي بيشتري درباره توليد فيلم دستگيرتان شود.هرچيزي که درباره ساخت فيلم بنظرتان جالب ميايد را جستجو کنيد.

درباره بازاريابي بدانيد

تحقيق کنيد که چطور براي فيلم بازاريابي شده يا فيلم پخش شده است. شعار فيلم، پوسترها و تريلر فيلم چه بوده اند؟

فيلم را در در اندازه پرده سينما ببينيد

اگر امکانش وجود دارد، فيلم را در يک سينما تماشا کنيد، همان جايي که فيلم قرار بوده در آنجا اکران شود.
يا فيلم را بخريد و در يک صفحه عريض يا در فرمت خودش آنرا تماشا کنيد.
(نکته: دقت کنيد که فيلمهايي که قبل از دهه پنجاه ساخته ميشدند، طول و عرضي و ابعاد تصويري به اندازه 4:3 داشتند و مطابق تصوير تلويزيوني، تصوير آکادمي ناميده ميشدند، امروزه فيلم هاي مدرن ابعاد غير استانداري دارند.)

چارچوب فيلم را تعيين کنيد

بررسي کنيد که چرا فيلم بصورت رنگي يا سياه/سفيد ساخته شده است؟

درباره بودجه و فروش فيلم تحقيق کنيد

بودجه فيلم چقدر بوده است؟ بودجه‌ي بالايي داشته يا نه؟ چرا؟ فروش فيلم در باکس آفيس چقدر بوده است؟

مستقيم وارد شبکه خانگي شده است؟

درباره زمينه داستانِ فيلم تحقيق کنيد

زمينه اجتماعي، سياسي يا تاريخي فيلم چه بوده است؟
آيا هنگام پخش فيلم بگومگويي وجود داشته؟

بررسي ها و پيش بررسي هايي که منتقدين انجام ميدهند را بخوانيد

بفهميد که منتقدان يا منتقدان روزنامه ها چه چيزهايي درباره فيلم گفته اند.
همينطور امتياز دهي منتقدان را هم درنظر بگيريد. (ستاره، دوتا شصت بالا، امتياز دادن با حروف، امتياز دادن با عدد و …)

با تاثيرات فيلم آشنا شويد

بررسي کنيد که آيا فيلم تاثيري بر روي فيلمهاي آينده داشته است يا نه.
يا آن فيلم اداي دين يا ارجاعي به فيلم هاي پيشين داشته است؟

درباره ريشه هاي داستان و فيلمنامه مطالعه کنيد

فيلمنامه نويس فيلم را بشناسيد و درباره کارهاي قبلي او تحقيق کنيد. و اگر فيلمنامه‌ي فيلم در دسترس است آنرا با خود فيلم مقايسه کنيد.

درباره ريشه هاي داستاني فيلم تحقيق کنيد

آيا از کارهاي ديگر اقتباس شده است؟ يا بر اساس يک ايده نو ساخته شده؟
اگر اقتباس است، چقدر خوب از پس اجراي آن برآمده؟ اگر نو است، چقدر تازه و منحصر بفرد است؟
آيا فيلمنامه تماماَ داستان را از طريق ديالوگ و رفتار منتقل ميکند؟

تحقيق کنيد که داستان حقيقي است يا تخيلي

اگر فيلم بر اساس يک واقعه تاريخي يا يک شخص ساخته شده، چقدر با حقيقت تطابق دارد؟
فيلم حقيقي است يا تخيلي؟
آيا واقعه يا دوره‌ي تاريخي را به صورت اسطوره‌اي دراورده است؟

مطالب مرتبط

قواعد فیلم دیدن – قسمت دوم قواعد فیلم دیدن – قسمت سوم قواعد فیلم دیدن – قسمت اول بررسی آثار تاکشی کیتانو – قسمت چهارم