بررسی و نقد فیلم Crash

بررسی و نقد فیلم Crash

Crash / تصادف / دیوید کراننبرگ / 1996

این استثنائی ترین فیلمی ست که من از این روانی کانادایی دیدم !

فیلم در رابطه با یک تهیه کننده تلویزیون است، زنی به اسم کاترین که با افرادی آشنا می شود که در تصادفات مرگبار شرکت می کنند و یا….

زمانی که با کراننبرگ آشنا شدم  دنیای این کارگردان کانادایی درگیرم کرد، دنیای پر از ترس زمانی که ترس معنای دیگه داری زمانی که به سینمایی رو می آوریم که اسمش رو من گذاشتم Human Horror زمانی که انسان و افکارش وحشتناک هست، زمانی که انسان با تکنولوژی بیمار می شود، افکارش بیمار است، زمانی که سلامت در فیلم ها معنایی ندارند، زمانی که انسان ها مریض هستند و پی راه حل هایی عجیب برای فرار از شرایط حال هستند…
هر فیلمی که از او میدیدم بیشتر به وحشتم می انداخت، او نه دوست داره کارگردان سینمای وحشت نام داشته باشه نه سینمای علمی تخیلی، سینمای کراننبرگ همون چیزی هست که خودش ادعا کرد : نشان دادن نانشان دادنی ها، گفتن نا گفتنی ها جمله بسیار معروفی که بعد از فارغ شدن از دانشگاه تورنتو گفت.
صحبت در مورد این فیلم  او یعنی فیلم Crash یا تصادف کراننبرگ خیلی سخت هست، این فیلم شاهکار کارگردانی به شمار میره که در دهه اخیر روند کاری اش رو کمی عوض کرده.
فیلمی که اسم آن یاد آور لحظات درد، مرگ هست و سخت بشه تصور کرد که این منبع " درد " برای شخصیت های فیلم منبع " لذت " است.
شخصیت های فیلم زمانی که دستخوش هیجان، سرعت، درد، مچاله شدن روح و جسم قرار میگیرند انگاری زنده می شند، انگار به اوج لذت می رسند.

اونها هیچ محدودیتی برای اعمال خود نمی شناسند، نه نگران چشم های مردم هستند، نه نگران منع شده ها.

فیلم زمانی که در جشنواره کن به نمایش در آمد همه " بووووو " کردنش و خیلی ها هنوز فیلم تموم نشده سالن رو ترک کردند، اون ها نمی دونستند دارند پور….نوگرافی مشاهده می کنند یا فیلمی علیه آن ؟ نمی تونستند برای اولین بار در سینما شاهد یک فیلم در جشنواره باشند که سکانس های افتتاحیه آن حول و حوش س…ک…س باشه و مهم تر از اینکه برخلاف تمامی فیلم های عرف سینما و هالیوود نمی تونستند این سکانس های آمیختن جسم ها را حذف کنند و به فیلم لطمه ای نزنند ! ولی داوران نظر دیگه ای داشتند و جایزه هیئت داوران را فیلم برنده شد، رییس استودیوی فیلم زمان نمایش فیلم بسیار آشفته شد و قسم خورد که نمی ذاره این فیلم اکران بشه و زمانی که هیئت درجه بندی فیلم ها برای این فیلم NC17 را در نظر گرفت اعتراضی نکرد با آنکه این کار فروش فیلم رو به خطر می انداخت چون روزنامه ها نمی تونند چنین فیلمی رو تبلیغ کنند و در نهایت در سال 97 راضی شد فیلم رو در آمریکا اکران کنه … در کانادا هم فیلم با اعتراضات فراوان مواجه شد ولی کافی بود مردم شاهد این باشند که از پر فروش ترین فیلم های سال کشور زادگاه کارگردان بشه و حتی جایزه Genie هم برنده بشه…
زمانی که کارگردان پیش کارگزار خود رفت که فیلم نامه رو به او نشون بده با این جمله مواجه شد :

این فیلم را نساز، این فیلم به حرفه تو پایان می بخشد.

ولی باز هم شاهد این بودیم که این فیلم ساخته شه، پایان زندگی معاصر انسان نشان داده شه و زنگ خطری برای بلایی که سر انسانیت داره میاد داده شه، زمانی که دیگر Taboo وجود نداره،

شخصیت های فیلم نه خویشاوند دارند، نه دوستی، نه بچه ای، هیچ رابطه ی ویژه ای با کسی ندارند، همین هست که حتی نمی دونیم حوادث فیلم کجا داره اتفاق می افته و برای همین فیلم رو میشه تعمیم داد به هر کس و هرچیز، تمامی شخصیت های فیلم انگاری مریض هستند چه از اونهایی که برای تماشای تصادف میاند چی حتی فروشنده ماشینی که میبینیم با نگاه به اندام از ریخت و قیافه افتاده مشتری یک حس دیگه ای دست میده

تمامی بازیگرهای فیلم شک داشتند فیلم رو می تونند بازی کنند یا اینکه باید بازی کنند یا خیر.

James Spader به کارگردان گفت فیلم نامه را خوانده و او را ترسانده برای همین میخواهد این فیلم را بازی کند.

فیلم براساس رمانی توسط J.G. Ballard ( شخصیت جیمز فامیلش با فامیل نویسنده یکی است ) که رمان های مشهوری نوشته که یکی از اون ها " امپراطوری آفتاب " است که حتما دوستان این فیلم رو با کارگردانی اسپیلبرگ به یاد میارند. زمانی که بالارد این رمان رو نوشت ناشرش گفت :

" حتی روانپزشک هم نمی تواند به این نویسنده کمک کند ! این رمان را چاپ نکنید ! "

گرچه این رمان رو اواسط دهه هشتاد بود کارگردان خواند ولی نتونست تصمیم ساختش رو بگیره، ولی این ایده اونقدر او رو اذیت کرد که از آخر فیلمی ساخت که کمی با رمان متفاوت بود و مورد تحسین نویسنده هم واقع شد.
فیلم در مورد انسان های خسته است، آن ها انگار در زمان و مکان گم هستند، به شاهراهای ارتباطی و بزرگراه هایی می نگردند که روز به روز تعداد ماش

فیلم Crash فقط 6 میلیون دلار (طبق سورس معتبر من ولی طبق ویکیپدیا 9 میلیون ) هزینه برد، کراننبرگ یک راننده آماتور هم محسوب میشه که در کارنامه اش فیلمی در مورد مسابقات ماشین سواری هم هست ( هنوز اون رو معرفی نکردم ) و برای این فیلم 200 ماشین و 60 بدکار رو بکار گرفت و 25 ماشین رو در طول 18 شبانه روز فیلم برداری از بین برد.
فیلم توسط یک کارگردان غیرعادی ساخته شده که قواعد هالیوود رو پیروی نمی کنه شاید قواعدی که خود کارگردان در موردشون میگه :

من خیلی چیزهایی که در رابطه با هالیوود هستند را زیر سوال می برنم، یکی از آن ها تغییر ناپذیری فیلم های داستان گوست، اول از همه شما باید یک داستان داشته باشید، دوم از همه باید به شیوه خاصی بیان شود، سوم اینکه شخصیت های فیلم شما باید رقت انگیز باشند و شما باید هرکاری که در این زمینه باید انجام دهید و همین است که باعث شده است در طول سالیان سال هالیوود بتواند فیلم های پر فروشی بسازد، ولی زمانی که شما طبق خلاف این فرمول برای بینندگان فیلم می سازی آن ها گیج می شوند و نمی دانند چکار کنند.

شاید برای همین است که در پایان بینندگان نمی دونند با این فیلمی که فرمول فیلم سازی هالیوود رو زیر و رو میکنه چیکار کنند، دوستش داشته باشند یا ازش متنفر باشند ؟
برتولوچی گفت : این فیلم یک شاهکار مذهبی هست و حتی یک لحظه از آن رکیک و زننده نیست.
جان والتر ( یکی از کارگردانان کالت سینما ) گفت : برای من این فیلم هنری ترین فیلمی ست که تابحال ساخته شده، و منظورم از یک نقطه نظر عالی، چیزی که فیلم های هنری قبلا بوده اند.
منتقد فیلم مجله " تورنتو استار " هم گفت " نمی دونم به این فیلم یک بدم یا 5 !
شما چی فکر میکنید ؟

حواشی فیلم Crash :

• فیلم فقط  2 میلیون دلار فروش کرد و اصلا در بودجه موفق نبود ! آیا تماشگران می توانند این فیلم را هضم کنند ؟!
• راجر ایبرت به فیلم 3.5 از 4 داد.

مطالب مرتبط

بررسی و نقد فیلم Maps to the Stars بررسی فیلم Soul Kitchen بررسی فیلم Les innocents aux mains sales